လၧဎြံၬဆၧအဲၪဆၧကွံၩဖၧၩ့ ထၧၫ့ဖုဝဲထံၩၥိၭထီးအလူၬၥံၪဧ့ႇ မံၩ့ဎိၩၥၪဖျီၪ မုခွၫလၧအအီၪအနိၪ့ အဆၧရၩလၩ့ဖၧၩ့ မုကနံၩယီၩ ယအဲၪဒိၭ ရၩလၩ့န့အ့ၪဘၪနၥံၪနီၪ မွဲဝ့ၫဒၪ ၦဆံၫ့ဎံၪ Lorenzo Ruiz အဂဲးအကၠီၩ့နီၪလီၫႉ ၦဆံၫ့ဎံၪ Lorenzo ယီၩ အီၪဖျဲၪလၧ ခး Philipine လၧ ဝံး Manilar နီၪလီၫႉ အဝ့ၫအဂံၪ့ဒီၪ့နီၪ အီၪလၧ ကၠဲၭလူၬကၠဲၭထၫနီၪလီၫႉ ၦဆံၫ့ဎံၪ Lorenzo ယီၩ လ့ၩနူၭလၩ့လၧ Dominican ဆၧဆံၫ့ဖျ့ၪ ဖဲၫဆံၫ့ဎံၪ အဖုၫဖၧၩ့နီၪလီၫႉ လယံၬလမီးဘၪ ထၪ့ၡါဂီၩ့ အဖိၪန့(၃) ဂၩနီၪလီၫႉ လါနၫ့ နံၪ့ (၁၆၃၆) နံၪ့ နီၪ လၧ Philipine ခးဖၧၩ့ ၦၡၩမၩၥံၫထၬ Spain ခးဖိၪကဂၩနီၪ အဝ့ၫလ့ၩဒၪတၭ ၦၡၩ ဆီၫ့မီၪ့ဝ့ၫလၧ အဝ့ၫမၩၥံၫနီၪလီၫႉ
ဆၧနီၪအကၠီၩ့ ႇ အဝ့ၫယီၩ ဘၪဖၬထၬထး အဂံၪ့ဒီၪ့ဂီၩ့ ဘၪစဲၪ့ဖျိၭထၪ့လၧ ခးယဲၩနီၪလီၫႉ အဝ့ၫစဲၪ့ဖျိၭအခံၫ့ လၧဖၧၩ့ၥၭနီၪ Dominican ၥၫ့ခၫ ၥၧၫ့ပၩ ဒဲ ဆၧဆၫခံၫထူၭကဂၩ ၦၡၩ ဂဲၫထဲၩ့ထံၭလၫ့န့လၧ ကဘၩ့ဖၭဒိၪဖၧၩ့ ဒၪဝ့ၫတၭ ၦဆံၫ့ဎံၪ Lorenzo ယီၩ လ့ၩဖိၬအဝ့ၫၥံၪ အခဲၫ့နီၪလီၫႉ ဆၧနီၪအကၠီၩ့ႇ အဝ့ၫလ့ၩထီၩ့လၧ ခး ဂၠပၫ့ နီၪလီၫႉ လၧအလးနီၪ ဘၪဒၪဆၧၫယၫလၧ ဂၠပၫ့ ၦဎွၩ လီၩမၩၥံၫ ဎရံၬဖိၪၥံၪအခံၫ့နီၪလီၫႉ ဆၧနီၪအကၠီၩ့ ဂၠပၫ့ ၦဒိၪၥံၪ ဖီၫ့အဝ့ၫဂီၩ့ မၩနၧၩမၩစၪအဝ့ၫႇ လကၭဒ့ၭဘၪ ဆၧအၪ့မၧၫ့ခွံၬၡိၭ အဆၧဆူနဲၩနီၪလီၫႉ လါနၫ့ ၦဆံၫ့ဎံၪ Lorenzo ယီၩ အဆၧဆူနဲၩဎိၩဒိၪလၧ ကဆါကၠဲၭအဖၫ့ခိၪ အၪမၬဒ့ၪနီၪအကၠီၩ့ ဖီၪ့ထၪ့ဖဲၫဆံၫ့ဎံၪ ဂီၩ့ ဘၩဆိၪဖၪဆၧနီၪလီၫႉ
အဝ့ၫကခွံၬၡိၭ အဆၧဆူၩနဲၩအဂး ၦဒိၪလီၩအဝ့ၫ န့နးမံၩ့အ့ၬအကၠီၩ့နီၪ အဝ့ၫၥံၪမၩၥံၫခွံၬ ၦဆံၫ့ဎံၪ Lorenzo နီၪလီၫႉ အဝ့ၫၥံၫဖီၩ့ခွံၬဂီၩ့ နံၪ့ (၁၉၈၇) နံၪ့နီၪ ဘၪထိးရွံထၪ့ၥၭ ၦဆံၫ့ဎံၪနီၪလီၫႉ ၦဆံၫ့ဎံၪ Lorenzo ယီၩ ဘၪထိးမၩနၧၩမၩစၪၥၭ အမံၩ့မံၩ့ဒၪဆၧ အဝ့ၫအဆၧဆူၩနဲၩ ဎၧးခၧၫ့လၧ ကဆါကၠဲၭအဖၫ့ခိၪ ဘၪထိးမၩၥံၪၥၭဂီၩ့ လၧခး Philipine အဂး အဆၫ့ထုၬကဲၪထၪ့ဘၪ ၦဆံၫ့ဎံၪနီၪလီၫႉ လကၭဒ့ၭဘၪ ၦဆံၫ့ဎံၪ Lorenzo ယီၩ Philipine ၥၭဘၪ့ဖိၪၥံၪႇ ၦလၧဘၪလ့ၩမၩဆၧမၩလၧ ထံၫယဲၩ့ ခးယဲၩ့ၥံၪ ဘၪဒိၭနဲၩၥၭ မွဲဝ့ၫဒၪ ၦဆံၫ့ဎံၪ ကပၩနီၪအကၠီၩ့ ယရၩလၩ့န့အ့ၪဘၪနၥံၪလၧ ဆၧအဲၪဆၧကွံၩ ဎိၩဒိၪဖၧၩ့နီၪလီၫႉ အဲၪကွံၩဘၪ ထၧၫ့ဖုဝဲထံၩၥိၭ ထီးအလူၬႇ မွဲနၥံၪလၧၫ့ဎွ့ၩဝ့ၫၪလၧ ကဆါယွၩ အဆၧအဲၪဆၧကွံၩလါဆံၭႉ